Cao Bằng là vùng đất nằm ở phía bắc Việt Nam. Nơi đây được ví như ” Viên ngọc xanh” của khu vực Đông bắc là vùng đất được bao quanh bởi các dãy núi đồi tuyệt đẹp và khu rừng nguyên sinh được giữ nguyên như ban đầu. Vùng đất Cao Bằng từng được bác Hồ nhắc đến trong bài thơ Tức cảnh Pác Bó với khung cảnh thiên nhiên nước non hữu tình thơ mộng. Nơi đây có những địa danh hùng vĩ, truyền thống văn hóa dân tộc đặc sắc và khi nhắc đến ẩm thực Cao Bằng không chỉ là “cháo bẹ rau măng” mà còn vô số những món ngon khác từ những loại động thực vật đặc trưng nơi đây, qua bàn tay khéo léo của đồng bào tạo nên một hương vị tinh túy mà không mảnh đất nào có được.

1. Lạp sườn hong khói Cao Bằng

Với công thức ướp thịt đặc biệt, người dân Cao bằng đã tạo ra món lạp xưởng hong khói là đặc sản Cao Bằng vang danh. Lạp sườn được làm từ thịt và lòng của lợn thả vườn, ướp với hương gừng cùng quả và lá mác mật. Sau đó lạp xưởng được hong khô nhiều ngày bằng khói bếp nên rất chắc thịt và thơm ngon.

Đến Cao Bằng, bạn có thể dễ dàng thưởng thức món lạp sườn ở khắp nơi từ những nhà hàng nổi tiếng đến những hộ gia đình. Ngoài ra, lạp sườn hong khói còn được xem là món quà thích hợp để bạn tặng người thân, bạn bè và đồng nghiệp sau chuyến thăm Cao Bằng.

2. Vịt quay bảy vị

Du khách đến Cao Bằng không một thực khách nào có thể cưỡng lại mùi thơm ngon đặc trưng của món ăn này. Sở dĩ có tên gọi là vịt quay 7 vị vì người Cao Bằng dùng đến 7 loại gia vị khác nhau để ướp món thịt vịt này. Món ăn này được làm rất công phu và tỉ mỉ. Ngay từ lúc chọn nguyên liệu người Người dân Cao Bằng phải chọn vịt vừa phải chắc thịt, sáng lông. Quan trọng nhất là khâu ướp vịt với đủ 7 vị – Đây có lẽ là bí quyết riêng của người Tày sống ở tỉnh Cao Bằng nên khi quay vịt sẽ mang mùi thơm lạ hấp dẫn. Quết một lớp mật ong thơm ngon đều lên vịt. Màu da óng mật kích thích vị giác của bạn. Cảm nhận những miếng đầu tiên, bạn phải nhai thật chậm để thưởng thức hết vị ngọt của mật ong rừng quyện với vị béo ngậy của dầu. Vị ngon của vịt quay thấm đượm trên đầu lưỡi.

Một số địa chỉ mua vịt quay ngon:

• Quán Vịt Quay Cao Bằng – Địa chỉ: ngã 4 phố vườn Cam, Hoàng Văn Thụ, TP Cao bằng
• Nhà hàng Huy Linh Vịt Trời – Địa chỉ: số 8, tổ 7, P Ngọc Xuân, TP Cao Bằng

3. Miến dong Cao Bằng

Miến dong Phia Đén còn được gọi là miến dong Cao Bằng hay miến dong Nguyên Bình, vì miến được làm tại xóm Phía Đen, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Với sự khéo léo và kinh nghiệm của những người dân nơi đây đã tạo nên những sợi miến bóng, đẹp, giòn, dai và có hương thơm đặc trưng của bột dong mà không sử dụng bất kì loại hoá chất nào.

Khi nấu sợi miến mềm, trong, thơm, dai, vị ngọt mát, dù nấu lại đến lần thứ 2 sợi miến vẫn dai, không bị dính, nát như các loại miến khác. Sợi miến to, không bóng như các loại miến thông thường. Nhưng lại mê hoặc thực khách bởi mùi thơm ngọt của miến dong nguyên chất.

Một số địa chỉ mua miến dong ngon:

• Đại lý miến dong Phia Đén Cao Bằng- Địa chỉ: xóm Phia Đén, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng.
• HTX Nông Sản Tân Việt Á- Địa chỉ: Quốc Lộ 34 Minh Tâm, Nguyên Bình, Cao Bằng,

4. Hạt dẻ Trùng Khánh

Trùng Khánh là một huyện thuộc tỉnh Cao Bằng, nơi đây có thổ nhưỡng, khí hậu vô cùng thuận lợi, ngoài ra còn có nguồn nước sông suối dồi dào, tạo điều kiện cho cây phát triển tươi tốt. Nhờ vậy hạt dẻ được trồng ở Trùng Khánh rất tươi tốt lại thơm bùi không nơi đâu sánh được.

Vào khoảng tháng 9- tháng 10 hàng năm là đến mùa thu hoạch. Du khách có thể đến vào thời điểm này để thưởng thức đặc sản nơi đây. Hạt dẻ có màu nâu đều, tròn trịa, hạt nhỏ nhất cũng bằng ngón chân cái, có thể chế biến luộc, rang, sấy hay ninh với chân giò, thịt gà mà vẫn giữ được hương vị.

5. Xôi trám Cao Bằng

Xôi trám đen là một món ăn đặc sản của vùng đất Cao Bằng tại Việt Nam. Xôi trám đen không chỉ là món ăn ngon mà còn có giá trị dinh dưỡng cao giúp tăng cường sức khỏe vượt trội. 

Món xôi này không chỉ là thực phẩm mà còn là một phần của truyền thống ẩm thực và văn hóa địa phương. Cây trám chỉ cho quả màu đen đặc trưng vào mùa thu. Người dân địa phương ngâm quả trong nước ấm cho mềm, loại bỏ vỏ và hạt và trộn thịt với gạo nếp nấu chín để có màu hồng và tím. Món xôi thành phẩm dẻo thơm, lên màu đẹp và có hương vị đậm đà rất ngon. Nếu có dịp ghé thăm vùng đất Cao Bằng đặc biệt là vào mùa đông, trải nghiệm hương vị đặc trưng của những nắm xôi trám đen ấm nóng, bùi ngậy sẽ là những ký ức tuyệt vời khó quên của bất kỳ ai.

6. Rau Dạ hiến

Đến với Cao Bằng du khách không nên bỏ lỡ món rau Dạ hiến- tinh hoa trên núi đồi. Loại rau này chúng không sống ở những vùng đất màu mỡ mà mọc trên núi đá, bám theo thân cây khác để vươn lên lấy ánh sáng mà không cần chăm sóc. Và rau Dạ hiến được xem là một trong những đặc sản Cao Bằng vì có hương vị độc lạ và nhiều công dụng tốt cho sức khỏe.

Rau Dạ hiến khi chế biến xào với tỏi, thịt,…tạo ra món ăn thơm ngon, vị ngọt và béo ngậy. Hầu như đây là món ăn luôn có mặt trong các bữa tiệc của người dân. Du khách có thể dễ dàng gọi món này trong bất kỳ nhà hàng nào ở Cao Bằng .

7. Bánh trứng kiến

Bánh trứng kiến là đặc sản của người Tày sinh sống tại Cao Bằng . Bánh có tên là trứng kiến vì nguyên liệu chính để làm bánh là trứng kiến. Bánh chỉ có thể làm vào khoảng thời gian từ tháng 04 đến tháng 05 dương lịch vì đây là thời điểm có trứng kiến nhiều nhất.

Nguyên liệu trứng kiến này thường người ta dùng loại kiến gai đen vùng núi. Bánh gồm có phần vỏ làm từ bột nếp và phần nhân là trứng kiến non được phi với mỡ heo thơm ngon béo ngậy. Bánh trứng kiến là một trong những đặc sản ở Cao Bằng bởi hương vị vừa lạ vừa ngon, được nhiều người yêu thích và chọn làm quà tặng khi đến thăm Cao Bằng.

8. Bánh áp chao Cao Bằng

Bánh áp chao còn được dân “ghiền” ăn vặt đặt cho tên gọi là “bánh rán mặn phiên bản Cao Bằng” chính bởi sự khác biệt của phần nhân bánh. Thay vì dùng thịt băm, mộc nhĩ và miến như bánh rán mặn thông thường của người miền xuôi thì thịt vịt ở Cao Bằng được chọn làm nhân cho món đặc sản nức tiếng này.

Đây cũng chính là yếu tố tạo nên hương vị độc đáo, không trộn lẫn với bất kỳ món ăn nào, thậm chí là món bánh rán nhân thịt truyền thống của các địa phương khác. Món ăn được nhiều người Cao Bằng rất mê, rất nhớ ngay cả khi đi xa. Những ngày đông giá rét Cao Bằng, bạn có thể ghé vào một quán ăn lề đường, gọi 1 suất bánh áp chao và sưởi ấm giá rét thì còn gì tuyệt vời hơn.

Cao Bằng được thiên nhiên ưu ái cho nhiều địa danh tươi đẹp và ngoạn mục. Với khí hậu và thời tiết nơi đây đã tạo nên một hệ sinh thái động thực vật vô cùng phong phú và đa dạng. Các thực phẩm tại vùng đất Cao bằng vô cùng tươi tốt và có giá trị dinh dưỡng cao, qua bàn tay khéo léo của người dân Cao Bằng tạo nên một nền ẩm thực phong phú và thơm ngon mà bất cứ du khách nào đến thưởng thức đều khó có thể cưỡng lại được.